Wit geeft mat in drie (H. Meyer, Boy's Own Paper, 1903)
Kijk eens naar het diagram. Een miniatuur met een 'thema'. Thema's zijn schaakideeen die bepaalde lijnopeningen, blokkades, interferenties, penningen etc bevatten. Sommige van die ideeen zijn zo ingenieus, leuk, grappig of bizar dat ze steeds weer in schaakproblemen voorkomen. Het probleem van deze week bevat een zogenaamde 'Indier'. Dat is de naam van het thema dat in dit probleem voorkomt. Op de oplossingspagina leg ik uit wat een 'Indier' precies inhoudt. Zo zijn er talloze thema's met curieuze namen als 'Grimshaw', 'Novotny', 'Pickabish' en 'Albino', die allemaal nog wel eens de revue zullen passeren. En dan heb ik het nog niet eens over de 'Babson Task', een thema waarover boeken vol zijn geschreven en hele schaaklevens zijn gewijd!
Dit probleem van de week is geschikt voor spelers met een rating tussen 1500 en 1900.
Oplossing:
1. Lg8,c2; 2. Tf7,Ka2; 3. Ta7
Merk op dat 1. Tf3? wordt weerlegd door c2! en 1. Tf4? door Kxa2.
Zoals ik al aangaf is hier sprake van een ‘Indisch’ thema. Dit thema wordt als volgt gekenmerkt: Wit voert eerst een kritische zet uit met een stuk (in dit geval de loper), dat daarna wordt afgesloten of ‘geinterfereerd’ door een ander stuk (in dit geval de toren). Deze ‘afsluiting’ of ‘interferentie’ is nodig om aan de zwarte koning een vluchtveld te geven! (in dit geval a2). Merk op dat hierdoor pat wordt voorkomen. Door deze interferentie ontstaat een witte ‘batterij’, die wordt afgevuurd als de zwarte koning het vluchtveld betreedt. De loper en toren vormen dan een ‘batterij’, een term die in de schaakproblematiek veel voorkomt. Er zijn zelfs meerzetten (4 of meer zetten) gecomponeerd waar twee of drie batterijen een rol spelen in de verschillende varianten.
Tot slot nog de naam Indier zelf. De manoeuvre van loper en toren werd het eerst toegepast door een zekere H. Loveday, die kapelaan en schaakcomponist was in Bengalen, Indie.
Om je een indruk te geven hoe zo’n thema nog meer kan worden toegepast, hier nog een probleemstelling met hetzelfde Indische thema. Na het voorgaande zul je de oplossing zeker zelf wel vinden.
Wit geeft mat in drie (C. Jaderin, Upsala Posten, 1868)
