De kloksimultaan en het Concertgebouworkest (UPDATE met veel foto’s!)
door
De kloksimultaan en het Concertgebouworkest

Kloksimultaans komen relatief weinig voor en de meeste schakers hebben er dan ook nauwelijks of geen ervaring mee. Het cruciale verschil met een gewone simultaan is dat de deelnemers niet hoeven te zetten op het moment dat de simultaangever intimiderend en grommend aan hun bord verschijnt, maar een royale en vaste bedenktijd hebben die ze geheel naar eigen inzicht zelf kunnen indelen.

De kloksimultaan van 29 mei jl. in Huize Lydia ontstond uit een verzuchting van Davide Lattuada over het schrijnend gemis van precies al deze factoren nadat hij in een kleine simultaan voor leden en personeel van het Concertgebouworkest op 10 maart in het Okura Hotel door Genna Sosonko verpletterend verslagen was. ‘Ik had geen moment het gevoel “in mijn spel te komen”’, was zijn conclusie na afloop. Niet dat hij het niet leuk gevonden had, integendeel denk ik, maar hij zou ook wel eens rustig over zijn zetten willen kunnen nadenken bij een dergelijke gelegenheid.

Davide is Italiaan, basklarinettist van het Concertgebouworkest en hij woont al ruim zes jaar in Nederland. Ik had hem leren kennen in een context waarin ik ‘de schaker’ en hij ‘de musicus’ was en we ontdekten al snel dat we veel met elkaar gemeen hadden. Sindsdien ontmoeten we elkaar geregeld en ben ik veel over de muziek te weten gekomen en hij over het schaken. Dit alles tot grote wederzijdse tevredenheid.

‘De musicus’ Davide Lattuada.

Nadat we samen zijn partij tegen Sosonko bekeken hadden dacht ik meteen aan een kloksimultaan, maar ja, zie zoiets – als notoire niet-organisator – maar eens te organiseren! Dacht ik. Maar we hadden geluk. Ik informeerde bij Hugo van Hengel of Caïssa er iets voor zou voelen om de traditionele simultaanavond van de clubkampioenen aan te vullen met een kloksimultaan, we hoefden de datum maar één week te verschuiven en alles was in orde.

Kloksimultaans worden meestal tot tien borden beperkt teneinde de simultaangever enigszins in bescherming te nemen tegen wat je zou kunnen noemen de dreiging van de tikkende klokken. Zijn of haar nachtmerrie is immers om op één bord hevig te moeten nadenken over een lastige stelling terwijl ondertussen op alle andere borden je kostbare bedenktijd wegtikt. Maar toen enkele dagen voor het zover was Davide voorzichtig bij me informeerde of Ivan Fischer misschien óók mocht meedoen, was ik maar al te blij om er een elfde bord bij te zetten.

Fischer is een wereldberoemde dirigent en is momenteel in Amsterdam voor een lange periode van repetities en uitvoeringen van de opera Parsifal met het Concertgebouworkest en hij bleek net als Davide een enthousiast schaker te zijn die graag van iedere gelegenheid gebruik maakt om tussen de bedrijven door een stevig potje te schaken. Voor mij natuurlijk ook een buitenkansje om zo iemand te leren kennen.

Ivan Fischer, de wereldberoemde dirigent.

Zo ging de avond van start met wat ik dacht dat elf partijen waren. Pas na afloop werd ik erop geattendeerd dat er twaalf mensen hadden gespeeld. Ik begreep daar aanvankelijk niets van totdat ik me herinnerde dat ik bij het opstellen van de tafels inderdaad vergeten was om één bord weg te halen van de twaalf die er nog stonden van de jeugdclub die vóór ons in de benedenzaal had geschaakt. Daar was om acht uur nietsvermoedend Abe Willemsma gaan zitten, tegen wie ik vervolgens, al even nietsvermoedend, een van mijn meest solide partijen van de avond gespeeld had.

Zo waren het dus uiteindelijk twee partijen meer dan de bedoeling was, maar daar kan ik alleen maar tevreden over zijn, want uiteindelijk was niet ik degene die bedenktijd tekort kwam, maar waren het mijn tegenstanders. Een gegeven waarvan ik in het laatste kwartier krachtig misbruik kon maken door nog een groot aantal halve en hele punten ‘terug’ te pakken, die ik eigenlijk al afgeschreven had (voor het meest schrijnende geval van deze puntenroof zie de eerdere bijdrage van Dennis Breuker). Ondertussen verloor ik wél van Angelo Spiler (moet die ook niet even op de website, Angelo?) en werden er twee partijen remise, zodat ik met 10-2 won.

Ik vond het een heel leuke avond, zowel vanwege de vertrouwd gezellige sfeer onder de Caïssanen als vanwege de aanwezigheid van zoveel musici. Want ook Emily Beynon was nog van de partij, eveneens KCO-lid en één van de meest fantastische fluitisten ter wereld. Ze keek alleen maar toe (en kreeg daarbij van Ivan Fischer een doorlopend commentaar op wat er in zijn partij zoal gebeurde), maar haar aanwezigheid alleen al verhoogde de sfeer nog aanzienlijk.

Paul speelt tijdens de kloksimultaan tegen Rene Noteboom.

Emily Beynon, één van de meest fantastische fluitisten ter wereld.

Fischer demonstreert zijn partij aan Emily Beynon, Hanneke van Parreren (voormalig Nederlands schaakkampioene en vrouw van Paul) en David Lattuada.

Twee dagen later waren mijn vrouw en ik dan weer te gast bij een repetitie van het Concertgebouworkest en gingen we gewoon verder waar we gebleven waren. Nu merkte ik ook pas wat een veelheid aan wortels Ivan Fischer in de schaakwereld heeft. Hij kent Lajos Portisch, hij kent alle Polgar zusjes (de man van Judit is de dierenarts waar hij altijd met zijn hond naartoe gaat) en het allermooiste is: – hoe is het mogelijk! – Andor Lilienthal, de legendarische Hongaarse grootmeester, die in 2010 op 99-jarige leeftijd overleed, was zijn oom!

Om het bijzondere van deze avond te markeren – drie beroemde musici op bezoek bij Caïssa – geef ik hierbij de twee partijen van Fischer en Lattuada, met licht commentaar.

Andor Lilienthal was de de oom van Fischer!

Hanneke en Paul waren te gast bij een repetitie van het Concertgebouworkest – onder leiding van Fischer.

Paul van der Sterren  Van der Sterren,Paul (0) - staging  Lattuada,Davide (0), 2012.05.29


Paul van der Sterren  Van der Sterren,Paul (0) - staging  Fischer,Ivan (0), 2012.05.29

Tot slot vindt u nog een aantal foto’s van onder andere de traditionele simultaan van de aspirant-clubkampioenen. De foto’s in dit artikel zijn van diverse fotografen, de onderschriften van Eric Coppoolse – al het andere is van de hand van Paul.

Fischer demonstreert geanimeerd deel 2.

Fischer demonstreert geanimeerd deel 3.

De traditionele simultaan van de kandidaat-clubkampioenen, waarbij ze samen tegen dezelfde tegenstanders spelen. Hier speelt Jack Blanchard tegen Jeanne Potters…

…en Eelke Wiersma speelt dus ook tegen Jeanne. Samen hadden ze een zware kluif aan haar!

Jack doet grappige zet – althans volgens Dick van Dam. Naast hen Marcel Roelofs.

Alje Hovenga en Paul Schipper wisten beiden te winnen.

Eelke in actie tegen een prominente Caissaan. Op de achtergrond Pitt Treumann.

Naast al het simultaan-geweld werd er af en toe ook nog een gewoon potje gespeeld, hier door Frans Oranje en een andere prominente Caissaan.