Date: Thu, 6 Jan 2005 02:36:12 +0100
Subject: In Memoriam Micha

Aan: de schaakvereniging Caissa,

Pas vandaag bereikte mij het afschuwelijke bericht dat Micha Leuw enkele weken geleden naar moet worden aangenomen omgekomen is tijdens zijn vakantie.

Het is niet te bevatten. Micha, zo’n leuke knul, altijd vrolijk, altijd sympathiek, immer met een glimlach op zijn gezicht, zelfs na een verloren partij. Een brokje dynamiet. Een levensgenieter ook, in de positieve zin van het woord.

Micha was vooral en bovenal lid van Caissa, natuurlijk. Maar hij is ook diverse jaren lid geweest van Amstelveen – ik weet zo uit mijn hoofd niet eens of hij dit seizoen lid was. Soms was hij weer eens een jaar lid, dan weer een paar jaar niet. Caissa was nou eenmaal zijn club voor altijd; Amstelveen was alleen af en toe voor de interne potjes.

Partijen tegen hem waren altijd een avontuur – wild en tactisch. Als je tegen Micha speelde hoefde je niet aan een slappe remise te denken. Langs afgronden moesten beide spelers altijd – hoe meer stukken er hingen, hoe beter was het, zo leek het soms wel. Hij zat altijd vol ideeen – op het schaakbord, maar volgens mij ook ernaast. Zijn levendige geest stond daar borg voor.

En nu is hij er niet meer – die kleine kwajongen met die eeuwige glimlach en die buitengewoon slimme blik. Die door die glimlach bij mij soms de indruk wekte het leven een beetje als een goede grap te beschouwen (maar ik kende hem niet goed genoeg om te weten of dat wel waar was). Die zo goed en leuk schaakte. Die steevast op z’n sokken liep. Die sneller kon praten dan de meeste mensen konden volgen. Die nog maar een paar maanden geleden bijna het Eijgenbroodtoernooi won – maar in de cruciale partij net een paar seconden te kort kwam en daardoor onverdiend verloor. Die de vorige ronde nog een punt scoorde voor Caissa tegen – hoe verzin je ‘t – Amstelveen.

Ik wens, namens de vereniging Zukertort Amstelveen, iedereen bij Caissa (en uiteraard in het bijzonder vader Leuw) heel veel sterkte toe om deze zware en totaal onverwachte klap te verwerken.

Namens de vereniging Zukertort Amstelveen,

Eric Roosendaal.

Toespraak gehouden ter herdenking van
Micha Leuw
omgekomen in Thailand op 19 december 2004

Beste Ed, Jetty, Maarten en Guojuan,
Geachte voorzitter en clubleden van Caïssa,

Wilt u wel geloven dat ik, hoogbejaarde man, mij eigenlijk een beetje beschaamd voel nu ik hier sta. Misschien kan ik beter zeggen: nu ik hier nog sta. Want een man, onze vriend Micha Leuw, 36 jaar jong, met in maatschappelijk en sportief opzich nog een reeks van veelbelovende jaren voor zich, is ons op ‘t alleronverwachtst ontgleden. En ik, oude man, ben hier nog. Daarmee zijn wij opnieuw geplaatst voor het raadsel van leven en dood, en voor de prangende vraag:waarom? Waarom hij? Maar het zijn vragen zonder antwoord. De redactie van ons clubblad moet wel een heel opvallende clair-voyance van geest gehad hebben toen zij in het laatste nummer van ons Caïssanieuws twee foto’s van Micha opnam, die-zoals wij hem altijd kenden, met een stralende lach de overwinningsbekers toonde.

En dan put ik nu uit mijn herinnering.
Micha was eerst, al 25 jaar geleden, lid van de junioren. Toen hij al op heel jonge leeftijd toegang kreeg tot de gewone clubleden, speelde hij een van zijn eerste partijen tegen mij. Ik had weinig moeite hem van ‘t bord te vegen en ik dacht: zou die jongen het wel ooit leren? Ruim een jaar later speelden wij weer met elkaar. Hij had weinig moeite mij van ‘t bord te vegen. Misschien heeft hij toen gedacht: zou die bijna 60 jaar oudere man het ooit leren? Alle, maar vooral de oudere leden, hebben gezien en ondervonden, hoe hij in kracht toenam. Maar zij leerden hem ook kennen als een altijd blijmoedige schaakkameraad, een man die enkel vrienden had, geen vijanden. Moderner uitgedrukt:hij omhelsde het harmoniemodel, hij haatte het conflictmodel.

Micha reisde graag, en veel, en ver. Hij genoot van de vakanties in exotische gebieden, hij genoot met volle teugen van het leven, van de liefde. De ouderdom, waarin dat in mindere mate het geval is, was voor hem niet weggelegd. Hij genoot ook van de buitenlandse tournooien waaraan hij deelnam;daar moest menig schaker met een meestertitel de kracht van zijn spel ervaren. Deze avond zou hij hier in dit gebouw als docent voor ons optreden. En als we daaraan denken, worden we even stil, doodstil. Op 27 november jongstleden speelde hij z’n laatste wedstrijd voor Caïssa I. Tegen Amstelveen. Micha won en daardoor hielp hij Caïssa aan een 6-2 voorsprong.

Ik vernam van zijn ouders dat hij in Thailand de laatste dagen van zijn leven erg blijmoedig en gelukkig is geweest. Dat moet voor zijn ouders, zijn broer en zijn vriendin toch ook een troost zijn. En het moet eveneens een troost zijn, dat hij hier in Caïssa, en zijn vader is daar getuige van geweest, enkel vrienden had. Dat mag het leed, dat er geen begrafenis of crematie, geen met bloemen overdekte kist is, toch enigszins verzachten.

Het is een eeuwenoude Joodse traditie, dat men een rouwproces niet geïsoleerd moet verwerken, maar met elkaar. Daarom is het goed dat u hier ben in een kring van begrijpende, meelevende vrienden.

Ondergaande zonnen schijnen na. Ook als de zon achter de horizon verdwenen is, kan zij nog een groot deel van de hemel verlichten. Zo is het ook met hen die ons voorgoed hebben verlaten. Hun licht blijft ons ook nu hun heengaan bestralen. Soms gaan wij ons nu pas beseffen, wat zij tijdens hun leven hebben geschonken. Wat Micha ons heeft nagelaten, is een schat aan herinneringen.

Wij weten dat er onmiddellijk na zijn heengaan in Z.O-Azie zeker 150.000 doden zijn gevallen; dat is wel 150.000×1. Ieder heeft zijn eigen strijd moeten strijden. Ook Micha. Ik vermoed dat die strijd voor hem intens maar erg kort is geweest.

Misschien zullen enkelen nu zeggen:straks gaat alles toch normaal weer door. Ook ons gewone clubleven. We hervatten volgende week weer de interne competities, de wedstrijden tegen andere clubs. Bestuursleden zullen komen en gaan. Maar vergis u niet! Het Caïssa van 2005 en van de jaren die komen, zal nooit meer het Caïssa zijn van 2004 en van de jaren die voorafgingen. Zeker elke wonde zal genezen, maar het litteken blijft schrijnen. En als na jaren, misschien na vele jaren, een historicus de geschiedenis van Caïssa zal beschrijven, dan zal hij dat niet kunnen doen zonder met ere de naam van Micha Leuw te noemen, die verschillende malen clubkampioen was en die als een voorbeeld van sportiviteit onder ons heeft verkeerd. Zoiets werd slechts van één voorganger gezegd, van de reeds jaren geleden overleden Wim Eijgenbrood.

Ik heb ook nog een heel persoonlijk woord.
De dood van Micha heeft ons opnieuw bepaald bij de grote vragen van leven en dood, van tijd en eeuwigheid, van mens en God. Wij weten allen dat daar onder de Caïssaleden heel verschillend over wordt gedacht. Maar wij hebben ook geleerd elkaars mening daarover ten volle te respecteren, of wij nu agnost, christen of islambelijder zijn. Daarom kan niemand mij beletten, dat ik aan de Eeuwige in mijn gebeden vraag om het gezin Leuw in deze zo uiterst moeilijke dagen te sterken en te bemoedigen.

Ik eindig met enkele regels uit een gedicht van Gerrit Achterberg, dat hij schreeft toen zijn vriend, de dichter Marsman was verdronken;diens lichaam werd nooit gevonden.

Achterberg zei:

 Misschien dat ooit de parelvissers van Bizet hem vinden, zoals hij neergelegd op de bodem van de Oceaan, met centenaren water boven zich. Hij ziet de boten gaan van Duitsland, Engeland, Amerika en Insulinde binnen zijn ogen als het ware, tot het jongste gericht. Dan zullen wij hem op de waterheuvelen zien staan zeggend tegen de hoogste sterren doods diepzee gedicht. 

Micha, vriend, zo mogen wij afscheid van je nemen.
Rust in vrede.
Je blijft in ons hart besloten.

Laten wij enige ogenblikken heel stil zijn.

Johan van Hulst

Schakers vormen een familie. Een schaakvereniging is een gezin en dat geldt zeker voor Caïssa. Veel mensen die elkaar al heel lang kennen. En nieuwe mensen die zonder problemen in onze kring worden opgenomen.

Onze Micha was niet alleen onze oudste zoon, hij was ook een beetje de oudste zoon van Caïssa. Wij vinden het fijn en troostrijk om met zoveel mensen samen aan hem te denken. Met zijn moeder Jetty, zijn broer Maarten en zijn lieve vriendin Guo Juan. Alleen Jeroen Hoogenboom ontbreekt. Jeroen is een held en godzijdank gaat die wel terugkomen uit Thailand. Wij kregen vanochtend bericht van hem. Waarschijnlijk zit hij nu in het vliegtuig en komt hij morgenochtend vroeg aan op Schiphol.

Als oudste zoon koon Micha zich wel wat permitteren bij Caïssa. Niemand behalve Micha liep de hele avond op kousevoeten rond. Een enkele keer werden zijn schoenen even door zijn vrienden verstopt. Niemand behalve Micha die de hele avond portemonnee en sleutelbos ergens naast het bord liet slingeren. En Micha was zo’n beetje de enige die meestal niet tot de orde werd geroepen als hij in de hal met lachen en praten rumoer maakte.

Ik wil zo dadelijk graag de brief voorlezen die ik voor Micha’s en onze dierbaren heb geschreven. Maar eerst wil ik jullie als schaakvrienden van Micha en mij bedanken. Ik noem Niek die zijn paspoort al had laten verlengen om als het nodig was naar Thailand te gaan. Hij was bij ons toen wij net het bericht van Micha’s verongelukken hadden gekregen. En Mirjam, Jeroens’ vriendin en toeverlaat die opeens ook heel dicht bij ons kwam te staan. En ik noem Leo die met veel gevoel alles heeft geregeld dat deze avond voor ons tot een goede avond maakt. En ik noem professor van Hulst, Johan, die met al zijn wijsheid heeft gesproken uit naam van het gezin Caïssa, waar Micha zich zo lang fijn en op zijn plek heeft gevoeld.

Ik ga nu mijn brief voorlezen:

Deze brief en het relaas van Jeroen ligt voor iedereen klaar.

Clubgenoten, schaakvrienden nog één ding: ga schaken als je wilt schaken. Daar schuilt geen kwaad in. Ik weet zeker dat Micha niet anders zou hebben gewild.

Ed Leuw